DÜNYA MIRASI

Dünya Mirası logosu

Bir UNESCO Dünya Mirası Alanı, UNESCO'nun 21 ülkededen oluşan Dünya Mirası Komitesi tarafından yönetilen Dünya Mirası Programı listesine dahil olmuş belirli bir alandır (orman, dağ, göl, çöl, anıt, bina veya şehir gibi).

Programın amacı, insanlığın ortak mirasındaki çarpıcı kültürel ve doğal önemi olan alanları kataloglamak, isimlendirmek korunmasını sağlamaktır. Belli bazı durumlarda listelenen alanlar Dünya Mirası Fonu'ndan parasal yardım alabilirler. Program 16 Kasım 1972'de Dünyanın Kültürel ve Doğal Mirası'nı İlgilendiren Konvansiyon ile başladı. Bu tarihten beri 180 ülke bu konvansiyonu onaylamıştır.

2006 yılından itibaren toplam 830 alan listelenmektedir: 138 ayrı üldede 644 kültürel, 162 doğal ve 24 karışık özellikli alan. Her alan UNESCO tarafında eşşiz bir akatlog numarası ile belirtilmiştir.

Her bir Dünya Mirası Alanı, sınırları içinde bulunduğu ülkenin mülküdür Buna rağmen her bir alanın gelecek nesiller için korunması tüm uluslararası topluluğun sorumluluğu kabul edilmektedir. Bu alanların korunması tüm Dünya Mirası Ülkeleri'nin sorumluluğudur.

Tac Mahal- Hindistan (1983) 1631-1648 yılları arasında, Şah Cihan'ın çok sevdiği karısı Mümtaz Mahal için yaptırdığı, beyaz mermerden, İslam sanatıyla tasarlanan saray.

Büyük Mercan Seti- Avustralya (1981) Avustralya'nın kuzeydoğu kıyılarında yer alan, 400 çeşit mercanın ve 1500 balık türünün yaşam alanı olan dünyanın en geniş mercan seti.

Grand Canyon Ulusal Parkı- Amerika Birleşik Devletleri (1979) Colorado nehrinin kestiği, 1500 metre derinlikteki doğa harikası, dünyanın en muhteşem vadisi olarak tanınıyor.

İstanbul tarihsel bölgeler, Türkiye (1985) İstanbul; yaklaşık 2500 yıl boyunca çeşitli imparatorluklara başkentlik yapmış, günümüzde ise nüfusu 10 milyonun üzerinde olan Dünya'daki 8 şehirden biridir. Türkiye'nin ve Avrupa'nın (sırf Avrupa yakasıyla) en kalabalık kentidir.

Pre-Hispanik Chichen-Itza kenti -Meksika (1988) Dinsel yönden zengin olan bu bölge, en büyük Maya merkezlerinden biri sayılıyor. Mayalar, Toltekler ve Azteklere dair izler bölgedeki tarihsel anıtlarda ve sanat eserlerinde görülüyor.

Hierapolis - Pamukkale Denizli, Türkiye (1988)Traverten çok yönlü, çeşitli nedenlere ve ortamlara bağlı, kimyasal reaksiyon sonucu çökelme ile oluşan bir kayadır.

Memphis ve lahti, Giza'dan Dahşur'a uzanan piramit bölgesi, Mısır (1979) Eski Mısır Krallığı'nın başkentinde taş türbe, tapınak ve piramitleri kapsayan birçok anıt mezar bulunuyor.

Kapadokya, Türkiye (Pers dilinde “Güzel Atlar Ülkesi” anlamına gelir). Bölge 60 milyon yıl önce; Erciyes, Hasandağı ve Güllüdağ’ın püskürttüğü lav ve küllerin oluşturduğu yumuşak tabakaların milyonlarca yıl boyunca yağmur ve rüzgar tarafından aşındırılmasıyla ortaya çıkmış.

İnsan yerleşimi Paleolitik döneme kadar uzanmaktadır. Hititler'in yaşadığı topraklar daha sonraki dönemlerde ise Hırıstiyanlığın en önemli merkezlerinden biri olmuştur. Kayalara oyulan evler, kiliseler bölgeyi Hıristiyanlar için devasa bir sığınak haline getirmiştir.

Palmyra- Suriye Arap Cumhuriyeti (1980)Palmyra vahada bir kent. Kraliçe Zenobia'nın anıları, ünlü Bel tapınağı, Mezarlıklar Vadisi ve tipik Roma kent mimarisiyle palmiye ağaçlarının yanında uzanıyor.

Floransa, tarihsel kent merkezi İtalya (1982) Rönesans'ın simgesi Florence, 15. ve 16. yüzyıllarda Medici yönetiminde, ekonomik ve kültürel ön yükseliş sergiledi. 600 yıllık olağanüstü sanatsal çalışmalar tüm 13. yüzyıl katedrallerinde, Santa Croce Kilisesi'nde ve Giotto, Brunelleschi, Boticelli ile Michelangelo gibi sanatçıların çalışmalarında gözleniyor.

Sivas Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Türkiye (1985) Selçuklu döneminde Mengücekoğullarından Ahmet Şah ve Melike Turan tarafından başkentleri Divriği'de cami ile darüşşifa (hastane) yaptırılmıştır. Yapım tarihi 1228-1229'dur. Caminin yapımında mimar ve sanatkar olarak Ahlatlı Hürremşah ve Tiflisli Ahmet çalışmıştır.

Viyana tarihsel kent merkezi Avusturya (2001) Viyana, erken Kelt ve Roma kültürlerinin yerleşim bölgesiyken gelişerek Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun başkenti, Barok tarzında bir kente dönüştü. Avrupa'nın müzik merkezi olan bugünün büyük kenti Viyana, Barok şatoları, bahçeleri ve parklarıyla zengin bir mimariye sahip.

Safranbolu,Karabük ,Türkiye (1994) Cami, hamam ve Süleyman Paşa Medresesi (1322) Safranbolu'nun ünlü evleri 18. ve 19.yüzyıl Türk toplumunun geçmişini, kültürünü, ekonomisini, teknolojisini ve yaşama biçimini yansıtan mimarlık bilgisi ile yapılmıştır. Şehirde bulunan yaklaşık 2.000 geleneksel evden 800 kadarı yasal koruma altındadır.Safranbolu ismini, bölgede yetişen ve nadir bir bitki olan safrandan alır.

Machu Picchu, Peru (1983) And Dağları'nın bir dağının zirvesinde, 2.360 m yükseklikte,Urabamba vadisi üzerinde kurulmuş olup bugüne kadar çok iyi korunarak gelmiş olan bir İnka antik şehridir.

Ming ve Qing hanedanlarına ait imparatorluk mezarları (2000, 2003, 2004) Çin'in doğusunda 14. yüzyılda geleneksel inanışlar ve fallardan yola çıkılarak inşa edilen imparatorluk mezarları.

Hattuşa Çorum, Türkiye (1986) Tapınaklar, kraliyet yerleşimleri ve Hitit istihkâmları.Çorum, Boğazköy’deki Hattuşa, Hitit İmparatorluğunun başkenti olarak Anadolu’da yüzyıllar boyu çok önemli bir merkez olmuştur. Önceleri ilk sahipleri olan Hattiler tarafından “Hattuş” olarak adlandırılan şehir, Hitit egemenliğine geçtikten sonra “Hattuşa” adını aldı.

Fasil Ghebbi, Gondar bölgesi (1979) Arap ve Barok tarzlarının iç içe geçtiği istihkam edilmiş kent.

Prag, tarihsel kent merkezi (1992) Mimarisi ve kültürüyle hayranlık uyandıran tarihi kent, 11. ve 18. yüzyıllar arasında inşa edildi. Kentte bulunan Hradcani Şatosu, Charles Köprüsü, St. Vitus Katedrali ve sayısız kilise ile saray 14. yüzyılda Kutsal Roma İmparatoru IV. Charles döneminde yapıldı.

Truva (antik şehir) Çanakkale, Türkiye (1998) İlyada Destanı'yla ölümsüzleşen 4 bin yıllık antik kent. Eski Yunanca Troya (Τροία Troia) veya İlion (Ίλιον),Latince Troia veya Ilium. Homer tarafından yazıldığı sanılan iki manzum destandan biri olan İlyada'da bahsi geçen Troya savaşına geçtiği antik yerleşimin adı olup bugün antik İda Dağı'nın (Kaz Dağı) eteklerinde Çanakkale ili sınırları içersinde yeralmaktadır.

Dubrovnik, eski kent Hırvatistan (1979, 1994) Dalmaçya kıyılarında yer alan ve 13. yüzyıldan sonra Akdeniz'in önemli bir gücü haline gelen "Adriyatik'in İncisi", yaşadığı onca depreme rağmen Gotik, Rönesans ve Barok dönemlerinden kalma yapılarıyla göz alıyor.

Saint Petersburg,Rusya tarihsel kent merkezi ve binalar kompleksi (1990) Köprü ve kanallar, Marbre Sarayı, Emitage Sarayı.

Ksanthos-Letoon Antik kenti Muğla, Türkiye (1988) Likyalıları tanıtan Fethiye yakınlarındaki antik kent.Fethiye-Kaş karayolunun 65 kilometresinde Kumluova Köyü yakınında bulunmaktadır. Şair Ovidius'un anlattığı bir öyküye göre kent, Zeus'tan hamile kalan Leto'nun adına kurulmuştur. Kentte en eski yerleşim izleri M.Ö. 7. yüzyıla kadar gider.

Valetta kenti, Malta (1980) Başkent Valetta, küçük bir alanda yer alan 320 anıtıyla dünyanın en kapsamlı tarihsel yerlerinden biri.

Nemrut Dağı Adıyaman,Türkiye (1987) Güneydoğu Anadolu bölgesinin Adıyaman ilinde Ankar dağları yakınında 2.150 metre yüksekliğinde bir dağdır. Adıyaman ilinde, tarihi kalıntılarıyla ünlü, milli park içeren dağ.Kommagene kralı Antiochus Theos, M.Ö 62 yılında bu dağın tepesine, pekçok Yunan ve Pers tanrısının heykelinin yanısıra kendi mezar-tapınağını da yaptırmıştır. Mezarda, bir kartalın başı gibi, tanrıların taş oymaları bulunur. Heykellerin diziliş şekli Hiyerotesyon olarak bilinir.

Petra- Ürdün (1985) Tarih öncesi dönemlerden kalma, etrafı dağlarla çevrili, Suriye, Mısır ve Arabistan arasında bağlantı noktası olan, kaya içine oyulmuş kent.

Akropolis -Atina (1987) Atina'nın kuruluş yeri olan Akropolis.